OECD Multilingual Summaries

OECD Business and Finance Outlook 2017

Summary in Dutch

OESO Vooruitzichten voor het bedrijfsleven en financiën 2017

Samenvatting in het Nederlands

Er wordt steeds vaker gezegd dat globalisatie grote delen van de samenleving geen voordelen biedt, zowel in geavanceerde als in opkomende landen, en dat globalisatie ongelijkheid stimuleert en laaggeschoolde werknemers schaadt. Ook al moet het binnenlandse overheidsbeleid de resultaten verbeteren, toch bestaat er ook een sterke behoefte aan een betere afstemming van binnenlandse en internationale beleidsbepalingen en moeten er meer gelijke kansen komen voor de grensoverschrijdende activiteiten van ondernemingen. Hiervoor moeten landen die deelnemen aan geglobaliseerde markten zich inzetten voor gemeenschappelijke, transparante principes die consistent zijn met wederzijds voordelige concurrentie, handel en internationale investeringen. Maar het bestuur van deze handel, de internationale investeringen en concurrentie heeft zich nog niet ver genoeg op wereldwijde schaal ontwikkeld om de resultaten te verbeteren. Deze Outlook biedt empirisch bewijs over hoe schaalvoordelen worden geblokkeerd, hulpmiddelen verkeerd worden toegewezen en eerlijke concurrentie wordt ondermijnd door ongelijke kansen. Ook komen wereldwijde bestuursproblemen aan de orde (de 'regels’ en ‘normen’) die zich op diverse beleidsdomeinen voordoen.

Wisselkoers en kapitaalrekeningbeheer

De relatieve prijzen worden verstoord doordat de wisselkoersen door kapitaalrekeningbeheer worden ondersteund en/of de prijzen voor handelsgoederen van tevoren worden bepaald met het oog op versterking van het marktaandeel (met overheidssteun), zowel in geavanceerde als opkomende landen. Deze praktijken kunnen de winst uit de buitenlandse verkoop van ondernemingen uit één land ten gunste van die uit een ander land voorkomen en dus het traject van ondernemingen naar een hogere productiviteit op basis van schaalvoordeel blokkeren. De liberalisatiecodes van de OESO zijn ontworpen om de beleidsbepalingen inzake kapitaalrekeningbeheer inzichtelijker te maken en een raamwerk voor meer openheid op de lange termijn te verschaffen, terwijl er nog steeds ruimte is voor de verschillende economische ontwikkelingsfasen.

Financiële regelgeving en risico

Inconsistente financiële regels creëren nieuwe risico's. Er is enorme vooruitgang geboekt bij de hervorming van de wet‑ en regelgeving inzake banken, maar er zijn nog steeds twee knelpunten die gelijke kansen blokkeren. Het ene knelpunt wordt veroorzaakt door het verschil in de rol van de banken vergeleken met de kapitaalmarkten in verschillende rechtsgebieden, waardoor het concurrentievermogen en andere overwegingen dan alleen financiële stabiliteit een invloed hebben op de ontwikkeling van praktische wettelijke verordeningen. Het tweede knelpunt heeft betrekking op het Basel‑risicowegingssysteem dat banken in staat stelt dezelfde kapitaalregel op verschillende wijze in diverse banken en rechtsgebieden toe te passen. Het is mogelijk dat de inspanningen om de reguleringen en de zakelijke modellen van banken te wijzigen, het risico verhogen; dit wordt gecontroleerd door de Raad voor Financiële Stabiliteit en andere internationale organisaties.

Staatsbedrijven en overcapaciteit

De verstoringen door subsidies en andere voordelen die aan staatsbedrijven worden verleend, zijn meestal groter dan bij particuliere bedrijven. Het aantal staatsbedrijven is qua percentage van belangrijke wereldwijde industriële sectoren toegenomen en de meeste daarvan bevinden zich in Azië. Het belangrijkste aspect hiervan is dat het ook gaat om zeer grote financiële ondernemingen die een grote rol spelen bij de financiering van andere staatsbedrijven in de meeste bedrijfssectoren, vaak tegen gunstige voorwaarden. Dit en andere soorten overheidssteun leiden tot mogelijke problemen met oneerlijke handelspraktijken en overcapaciteit in bepaalde bedrijfstakken. Regels die voor gelijke kansen moeten zorgen tussen particuliere bedrijven en staatsbedrijven zijn en blijven noodzakelijk. De OESO heeft diverse richtlijnen en best pratices voor het bestuur en eigendom van staatsbedrijven gepubliceerd, die bedoeld zijn om veel van deze kwesties rechtstreeks aan te pakken.

Grensoverschrijdende kartels

Collusie door middel van grensoverschrijdende kartels kan ertoe leiden dat consumenten niet profiteren van de voordelen van de concurrentie tussen multinationale ondernemingen. In plaats daarvan worden de voordelen doorgegeven aan de aandeelhouders door hogere winstprijzen. Deze meerkosten zijn aanzienlijk. Van 1990 tot 2015 werden tweehonderdenveertig grensoverschrijdende kartels geïdentificeerd en beboet, met een waarde van USD 7,5 triljoen aan verkoop. De noodzaak om grensoverschrijdende kartels en meerkosten aan te pakken, gaat hand in hand met andere overwegingen die tot gelijke kansen moeten leiden. De OESO‑instrumenten die collusie bij inschrijving op een aanbestedingsprocedure en hardcore kartels moeten tegengaan en samenwerking tussen mededingingsautoriteiten moeten stimuleren, zijn hierop gericht.

Hoge verzekeringskosten en de kosten van kapitaal

Aandelenfinanciering is te verkiezen boven schuld voor een lange‑termijn focus op investeringsprojecten en toch heeft de uitgifte van schuldpapieren in het bedrijfsleven sinds de crisis enorme proporties aangenomen (vooral in opkomende landen). Het aantal beursintroducties is daarentegen afgenomen. Terwijl het model met één grote verzekeraar is vervangen door consortia van banken en meer grensoverschrijdende deelname aan verzekering voor particuliere uitgifte, lijkt het erop dat de honoraria en parallelle prijzen zijn gestegen. Bij een beursintroductie van minder dan 100 miljoen dollar is de gemiddelde kostprijs 9‑11% van de transactie. Dit betekent dat voor elke 10 beursintroducties de marktwaarde van een hele nieuwe onderneming aan honoraria wordt uitgegeven. Dit verhoogt de vermogenskosten en is slecht voor productieve investeringen op de lange termijn. Verbetering van de concurrentie op deze markt zal waarschijnlijk tot betere resultaten leiden.

Grensoverschrijdende belemmeringen voor de handel in financiële diensten

Directe belemmeringen voor de handel in financiële diensten (net zoals andere handelsbeperkingen) werken een goed functionerende wereldeconomie tegen. Deze Outlook biedt drie voorbeelden: de voordelen van internationale herverzekering, nationale regels en voorschriften voor pensioenfondsen die intern zijn gericht en Brexit. Wat Brexit betreft bieden de liberalisatiecodes van de OESO voldoende ruimte voor een pragmatische aanpak van de uittrede van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.

Verantwoord gedrag van ondernemingen in wereldwijde supply chains

Maatschappelijk verantwoord ondernemerschap houdt zich bezig met sociale en morele kwesties evenals wereldwijde bedrijfsresultaten in het kader van supply chain management en de gevolgen daarvoor voor de betrokken gemeenschappen. Duurzame supply chains en betere financiële prestaties sluiten elkaar niet uit ‑ integendeel, ze leiden tot een win‑win‑resultaat. Strategieën gericht op due diligence in het supply chain management hebben de sterke neiging om het vertrouwen te verbeteren en sociale en milieuverstoringen van de handel en internationale investeringsstromen te reduceren, die een doelgericht traject naar een hogere productiviteit en duurzame groei kunnen blokkeren. De OESO‑instrumenten inzake multinationale ondernemingen en due diligence voor de supply chain zijn zeer effectief.

Omkoping en corruptie

Omkoping van buitenlandse functionarissen en corruptie verstoren de toewijzing van hulpmiddelen en ondermijnen de voordelen van de globalisering. Hierdoor worden deze middelen namelijk omgeleid naar individuen (waaronder dictators en militaire leiders) en wordt er dus niet geïnvesteerd in de technologie, onderwijs, training en een hoogwaardige infrastructuur van het ontvangende land. Een striktere naleving van en toezicht op de naleving van het OESO‑corruptieverdrag zal leiden tot een toename van het aantal minder corrupte bestemmingen voor buitenlandse investeringen, zodat gelijke kansen worden geschapen en een duurzame groei wordt gestimuleerd. Een striktere handhaving van de regels zal ervoor zorgen dat de globalisatie van de wereldeconomie voor iedereen voordelen zal hebben.