OECD Multilingual Summaries

International Migration Outlook 2015

Summary in Dutch

Vooruitzichten internationale migratie 2015

Samenvatting in het Nederlands

Voornaamste trends

In de meeste OESO‑landen nemen de immigratiestromen toe. De voorlopige gegevens voor 2014 suggereren dat de permanente migratiestromen voor het eerst sinds 2007 aanzienlijk zijn toegenomen en het niveau van vóór de crisis weer hebben bereikt met 4,3 miljoen permanente migraties naar OESO‑landen. 35% van de permanente migratie naar OESO‑landen in 2013 ging om gezinshereniging; de vrije beweging nam 30% voor zijn rekening.

Duitsland is één van de voornaamste immigratielanden ter wereld, alleen overtroffen door de Verenigde Staten voor het aantal ontvangen migranten. In totaal heeft de Europese Unie (EU) in 2013 evenveel permanente migranten van buiten de EU ontvangen als de Verenigde Staten vanuit alle landen. Eén van de tien nieuwe immigranten in de OESO is Chinees en 4,4% komt uit India. Roemenië en Polen nemen de volgende plaatsen op de ranglijst in met 5,5 en 5,3% van de totale immigratiestromen naar OESO‑landen.

In 2014 is het aantal nieuwe asielzoekers in de OESO‑landen met 46% tot ruim 800,000 gestegen, en dat was voor het eerst sinds het begin van de jaren 1990. Dit is het één na hoogste niveau van de afgelopen 35 jaar. Voorlopige gegevens suggereren dat in 2015 opnieuw een historisch hoogtepunt zal worden bereikt. De topbestemmingslanden zijn Duitsland, de Verenigde Staten, Turkije, Zweden en Italië. Frankrijk staat nu op de zesde plaats, terwijl het lange tijd een van de top drie bestemmingslanden was.

Een aantal OESO‑landen heeft de migratiewetgeving de afgelopen jaren grondig gewijzigd, als respons op de nieuwe migratiepatronen en het wijzigende politieke klimaat. De meeste wijzigingen nemen de vorm van beperkingen aan: (i) opgeleide werkers zijn nog steeds gewild, maar de landen zijn selectiever; (ii) beleggers en zakenmensen zijn gewild, maar worden steeds strenger gecontroleerd; (iii) sommige gezinsimmigratieprocedures worden eenvoudiger, maar de algemene trend is nog steeds richting beperking; (iv) er zijn nieuwe maatregelen genomen als respons op de humanitaire crisis in het Middellandse Zee‑gebied; en (v) er zijn acties ondernomen om de grenzen te verstreken, vrijwillige terugreizen aan te moedigen en weerstand te bieden tegen de illegale tewerkstelling van buitenlandse werkers.

Voor verreweg de meest landen is de arbeidsmarkt voor allochtonen en autochtonen de afgelopen jaren stabiel gebleven of verbeterd. Sommige landen hebben zich echter nog niet van de economische crisis hersteld (Griekenland, Italië en Slovenië) en dit heeft met name negatieve gevolgen gehad voor migranten. Over het algemeen was van 2011 tot 2014 de gemiddelde tewerkstelling van allochtonen in het OESO‑gebied iets hoger dan voor autochtonen, ook al zijn hun werkloosheidscijfers niet erg veranderd.

Ook al gelden in veel landen nog steeds specifieke integratiemaatregelen, toch proberen landen met een lange traditie in het accepteren van immigranten hun beleidsmaatregelen in alle aspecten van het economische en sociale leven te integreren. Veel landen leggen specifieke nadruk op de erkenning van kwalificaties uit het buitenland en op levenslang leren, vooral voor mensen die niet over basisvaardigheden beschikken.

Internationale mobiliteit van gezondheidswerkers

In totaal is het aantal buitenlandse artsen en verplegers in OESO‑landen sinds 2004 met 60% toegenomen. De trend weerspiegelt de algemene toename van de immigratie in OESO‑landen, met name door opgeleide mensen. Dit wijst ook op de grote bijdrage die immigranten leveren aan de toename van het aantal gezondheidswerkers in de OESO‑landen in de jaren 2000, ook al wijzen de allernieuwste gegevens in een aantal landen op een afname van de toestroom.

Aziatische landen zijn de voornaamste leveranciers van artsen en verplegers, maar er is ook een steeds grotere mobiliteit tussen de OESO‑landen onderling, voornamelijk vanwege de toenemende stromen binnen de EEZ. Kleine en eilandnaties noteren echter nog steeds de grootste emigratiecijfers.

In 2010/11 maakten de artsen en verplegers uit landen die kampten met een ernstig tekort aan gezondheidsprofessionals, zoals gedefinieerd door de Wereld Gezondheidsorganisatie, en die naar OESO‑landen zijn geëmigreerd, 20% uit van de geschatte benodigde gezondheidsprofessionals in hun landen van herkomst, vergeleken met 9% in 2000/01.

Tegen de achtergrond van de toenemende mobiliteit van internationale studenten is het aantal jonge mensen dat medicijnen studeert in het buitenland de afgelopen jaren sterk gegroeid. Dit is het gevolg van de steeds duidelijkere internationale aard van de studie medicijnen, vanwege de onvervulde vraag in landen met een beperkte toegang tot gezondheidsonderwijs en ‑training en het groeiende aantal plaatsen voor studenten medicijnen in andere landen. De komende jaren zal het aantal internationale afgestudeerde artsen naar verwachting blijven toenemen.

Voornaamste bevindingen

De migratie neemt over het algemeen toe en heeft zich hersteld tot het niveau van vóór de crisis.

• De totale bevolking in de OESO‑landen die in 2013 in het buitenland was geboren was 117 miljoen, en dat is 35 miljoen (40%) meer dan in 2000.
• Voorlopige bevindingen uit 2014 suggereren dat de permanente migratiestromen naar de OESO‑landen bestonden uit 4,3 miljoen permanente migraties naar de OESO, en dat is 6% meer dan in 2013. Bovendien is de tijdelijke migratie, in al zijn facetten, ook toegenomen.
• China en India zijn nog steeds belangrijke herkomstlanden, maar Polen en Roemenië scoren ook hoog vanwege de steeds grotere mobiliteit binnen de EU.
• Het aantal asielzoekers in de OESO‑landen steeg in 2014 tot een recordaantal en dit aantal neemt in 2015 nog steeds toe.

Enig positief nieuws over arbeidsmarktbevindingen voor immigranten

• Over het algemeen is van 2011 tot 2014 de gemiddelde tewerkstelling van allochtonen in de OESO‑landen met 1,3 procent gestegen, vergeleken met 0,5 procent voor de autochtone bevolking.
• De werkloosheidscijfers zijn niet veel veranderd. Ze liggen gemiddeld 3,3 punten hoger voor allochtonen vergeleken met autochtonen.
• In de OESO‑landen is de stijging van de langdurige werkloosheid van migranten recentelijk afgenomen, maar raakt nog steeds 6% van de arbeidsmigranten.

Het toenemende belang van de migratie van gezondheidswerkers

• Het aandeel in het buitenland geboren artsen is van 2000/01 tot 2010/11 in de meeste landen toegenomen van een gemiddelde (in 23 landen) van 19,5% tot ruim 22%, terwijl het aandeel van verplegers is gestegen van 11% tot 14,5% (in 22 landen).
• In 2010/11 vertegenwoordigden in het buitenland geboren artsen en verplegers die in de OESO‑landen werkzaam waren ca. 5% van alle gezondheidswerkers overal ter wereld.
• In 2012/14 vertegenwoordigden in het buitenland opgeleide artsen en verplegers respectievelijk 17% en 6% van de gezondheidswerkers in de 26 landen voor artsen en 24 landen voor verplegers waarvoor gegevens beschikbaar waren.
• Van 2000/01 tot 2010/11 is het aantal artsen en verplegers dat naar OESO‑landen is geëmigreerd uit landen met een ernstig tekort aan gezondheidswerkers met ruim 80% toegenomen.