OECD Multilingual Summaries

OECD Skills Outlook 2017

Skills and Global Value Chains

Summary in Turkish

OECD Vasıflılık 2017 Genel Görünümü

Vasıflar ve Küresel Değer Zincirleri

Türkçe Özet

Son yirmi yılda dünya, ülkelerin ve işçilerin önünde yeni sınavlar ve fırsatlar açan yeni bir küreselleşme aşamasına girdi. Bilişim teknolojisindeki yükselişin yardımıyla üretim küreselleşti ve adlandırıldığı haliyle küresel değer zincirleri boyunca parçalara ayrıldı: farklı ülkelerdeki işçiler artık aynı ürünün tasarımına, üretimine, pazarlanmasına ve satışına katkı yapıyor. OECD ülkeleri ortalaması olarak işletmeler kesimindeki işlerin üçte biri yabancı ülkelerdeki talebe dayanıyor. OECD ülkelerinin ihracat tutarının yüzde otuzu artık yurtdışından geliyor.

Küresel değer zincirlerinin ekonomiler ve toplumlar üzerindeki etkileri, küreselleşmenin ilk aşamalarına göre daha karmaşık, daha yaygın ve daha fazla karşılıklı bağımlılık içinde. Küreselleşme sorgulanıyor. Ülkelerin küreselleşmeyi herkes için işe yarar hale getirme yolunda çabalarını artırmaları gerekiyor. Bu yayın, ülkelerin kendi halklarının vasıflarına yatırım yapmak suretiyle küresel piyasalara girmesinin daha iyi ekonomik ve sosyal sonuçlarda yansımasını bulmasına yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Küreselleşmede vasıflar önemlidir

Vasıflar, ülkelerin küresel piyasalara ve teknolojik yönden en ileriye gitmiş sektörlere entegrasyonuna yardımcı olabilir.

• Vasıfların geliştirilmesiyle birlikte küresel değer zincirlerine katılım da olduğunda ülkeler, daha güçlü verimlilik artışı sağlayabilirler. 1995‑2011 döneminde küresel değer zincirlerine olan katkılarında en büyük artışı gösteren ülkeler, sektördeki işgücü verimliliğinde yıllık ek büyümeden kazanç sağlamışlardır. Bu fazladan büyüme, üretimin parçalara ayrılması konusunda en küçük potansiyeli sunan sektörlerde yüzde 0.8 puandan en yüksek potansiyeli gösterenlerde, örn. birçok yüksek teknolojili imalat endüstrisinde yüzde 2.2 puana kadar değişiklik göstermektedir.
• Küresel piyasalara entegre olmak ve buralarda büyümek için tüm sektörlerin, sadece kavrayış vasıflarıyla değil aynı zamanda yönetim ve iletişim becerileriyle, öğrenmeye hazır olmalarıyla güçlü işçilere ihtiyacı vardır. Ekonominin bütününde küresel değer zincirlerine katılımla sağlanan verimlilik kazanımlarını yaygınlaştırmak için küçük firmalar da dahil tüm firmaların bu gibi vasıfları taşıyan işçilere ihtiyacı vardır.
• Ülkeler, teknolojik olarak en ileri düzeydeki sektörlerde uzmanlaşmak için aşağıdakilere de gereksinim duyar:

– Kavrayış becerilerini tamamlayan (yönetim, iletişim, kendi kendini organize etme becerisi gibi) toplumsal ve duygusal becerileri iyi olan işçiler. Teknolojik olarak ilerlemiş ülkelerin vasıf gereklilikleriyle paralel bir vasıflar karmasına sahip ülkeler, bu sektörlerde diğer ülkelere göre ortalama %10 daha fazla uzmanlaşabilirler.

– neler yapabileceklerini güvenilir biçimde yansıtan niteliklerde işçi havuzları. Teknolojik olarak ilerlemiş pekçok ülkede işçilerin uzun süreli görevleri tamamlamaları gerekir; herhangi bir aşamadaki zayıf performans sonuçların değerini büyük ölçüde azaltır. Bu gibi işçilere sahip ülkeler, vasıf sonuçları daha az belirgin olan ülkelere göre ortalama %2 daha yüksek oranla bu sektörlerde uzmanlaşabilirler.

Vasıflar, bireylerin küresel değer zincirlerinin potansiyel olumsuz etkileriyle yüzleşmelerine yardımcı olabilir

• Ülkeler, kendi halklarının vasıflarının geliştirilmesine yatırım yapmak suretiyle işçilerin 'offshore'a geçiş ‑ üretimin başka ülkelere kaydırılması ‑ riskine maruz kalmasını azaltabilir. İnsanların işlerinde ne yaptıkları ve dolayısıyla geliştirdikleri vasıfların türü de kendi işlerinin bu riske maruz kalışını güçlü ölçüde etkiler. İşçiler gerekli vasıflara sahip olduklarında kendi işlerinde gelişebilirler veya değişen gereksinimlere daha kolay uyum sağlayabilirler.
• Daha fazla eğitimli işçiler, tüm ülkelerde daha az eğitimli işçilere göre daha yüksek iş kalitesinden kazanım sağlarlar. Ancak küresel değer zincirlerine daha fazla katılan ülkeler, üst düzeyde eğitimli ve daha düşük eğitimli işçiler arasındaki iş kalitesi açığının daha geniş kalmasıyla karşılaşırlar.
• Birçok yetişkin, küreselleşmenin zorluklarıyla yüzleşmek için gereken vasıfları taşımıyor. OECD ülkeleri genelinde 200 milyondan fazla yetişkinin (yaklaşık olarak dört kişiden biri) okuma yazması veya sayısal becerisi zayıf ve bunların %60'ında her iki vasıf da yok.

Vasıflar, ülkelerin küresel entegrasyonuna göre farklı gelişmiştir

Ülkelerin, sadece bireylerin işgücü piyasasına girişine yardımcı olmak için değil aynı zamanda kendilerini iş kaybı, iş kalitesinin düşük kalması risklerine karşı korumak ve bununla birlikte birbiriyle bağlantılı bir dünyada uluslararası rekabet gücünü artırmaları ve ekonomik ilerleme sağlamaları için de vasıflara yatırım yapmaları gerekiyor.

• Son 15 yılda Kore ve Polonya, farklı başlangıç noktalarından çıkarak küresel değer zincirlerine katılımlarını ve teknolojik olarak ilerlemiş sektörlerdeki uzmanlıklarını artırırken halklarının vasıflarını geliştirdi ve ekonomik, sosyal kazanımlar edinerek küresel değer zincirlerinden yarar sağladı.
• Şili ve Türkiye, küresel değer zincirlerine katılımlarını ciddi ölçüde artırdı, küresel değer zincirlerinin zorluklarıyla yüzleşmek için gereken vasıfları geliştirdi ve istihdam sonuçlarının güçlü çıkmasından kazanımlar sağladı. Kendi vasıfları teknolojik olarak ilerlemiş ülkelerin gereklilikleriyle çok az paralellik taşıyordu ancak bu husus, bu sektörlerdeki uzmanlıklarının zayıf kalmasını kısmen açıklıyor.
• Almanya ve Birleşik Devletler de küresel değer zincirlerine katılımlarını ciddi ölçüde artırdı. Ancak Alman nüfusunun vasıfları, ülkenin sanayideki uzmanlaşmasının şablonunu destekliyor görünürken Birleşik Devletler için durum pek o kadar değil.
• Yunanistan gibi bazı ülkeler ve belli ölçüde de Belçika, küresel değer zincirlerine düşük ölçüde entegre olmuştur, kendi halklarının vasıflarını geliştirmemiş ve bir ekonomik büyüme kaynağı olarak küresel değer zincirlerinden kazanç sağlamamıştır.

Vasıflarla ilgili politikalar yönünden sonuçlar

Küresel değer zincirlerinin faydalarını kaçırmamak için ülkelerin eğitim ve öğretime yatırım yapmaları, vasıfları daha iyi kullanmaları, vasıflarla ilgili politikaları ‑ eğitimden ve göç politikalarından istihdamı koruyucu yasalara kadar ‑ daha iyi koordine etmeleri ve bu politikaları endüstri ile ticaret politikalarına paralel hale getirmeleri gerekiyor.

Üniversite mezunlarını güvenilir niteliklerle ve ilgili vasıfların güçlü karışımlarıyla donatın

İlk çocukluk yıllarından yetişkin öğrenimine kadar eğitim ve öğretim sistemlerinin öğrenimdeki herkesi vasıfların güçlü karışımlarıyla donatması gerekiyor. Bu da bir yandan yenilikçi öğretim stratejileri geliştirirken diğer yandan kavrayış vasıflarına güçlü bir biçimde odaklanmanın devam ettirilmesini, müfredat tercihinde esnekliği ve girişimcilik eğitiminin iyi tasarlanmasını gerektiriyor.

Ülkeler, iş‑tabanlı güçlü bir öğrenim unsuru içeren yüksek kaliteli mesleki ve profesyonel eğitim ve öğretim ile özel sektör, yüksek eğitim kurumları ve araştırma kurumları arasında daha yakın işbirliğini destekleyecek özel politikalarla kendi vasıf niteliklerini sektörlerin vasıf gereklilikleriyle daha fazla paralel hale getirebilirler.

Vasıf gelişimini ileri taşımak için engelleri kaldırın

Yetişkinlerin kendi vasıflarını sürekli geliştirmelerine ve uyarlamalarına ihtiyaç var, böylece ülkelerin özellikle düşük vasıflı yetişkinler için vasıf gelişimini ileri taşıyacak şekilde engelleri kaldırmaları gerekiyor. Hükümetler, işverenler, sendikalar ile eğitim ve öğretim sağlayıcılarının işyerinde esnek öğretim fırsatları geliştirmek, yetişkinlerin örgün eğitime erişimini iyileştirmek ve işçilerin iş ile öğrenimi biraraya getirmesini kolaylaştırmak için birlikte çalışmaları gerekiyor. Yaygın eğitimle edinilen vasıfların daha geniş ölçüde kabul görmesi, işçilerin nitelik kazanmasına yardımcı olacak ve kendilerinin kariyerlerini değişen ihtiyaçlara uyarlayacaktır.

Vasıfları daha etkin kullanın

Vasıflar, ülkelerin küresel değer zincirleri içinde ancak sadece firmalarda ve sanayilerde çalışan insanların kendi vasıflarını en iyi şekilde kullanmaları halinde iyi performans göstermesini mümkün kılar. Ülkelerin bir yandan firmalara esneklik, işçilere güvenlik sağlarken diğer yandan insanların kendi vasıflarını iyi kullanılabilecekleri işlere doğru kolaylıkla hareket edebilmesini güvenceye almaları gerekiyor. Ülkeler, uzmanlığın ve bilginin bütün bir ekonomide daha etkin paylaşılmasını mümkün kılacak yollarla etkin yönetim uygulamalarının gelişimini destekleyebilir, istihdam koruma yasaları tasarlayabilir ve rekabet etmeme maddelerini düzenleyebilirler.

Vasıf politikalarında uluslararası işbirliğini güçlendirin

Ülkeler, yetenekleri cezbetmek için rekabet etmek yerine eğitim ve öğretim programlarının tasarımında işbirliği yapabilirler. Bu gibi işbirliği çabaları kaliteyi güvenceye alabilir ve ülkelerin küresel değer zincirlerinde ilerlemek için ihtiyaç duydukları bilgiyi ve vasıfları koruyabilirler. Ayrıca gelişmekte olan ekonomilerdeki vasıfları da geliştirebilir ve bu vasıfların başka ülkeler tarafından kabul edilmesini kolaylaştırabilirler. Ülkeler, hem eğitimin hem de üretim sürecinin uluslararası nitelik kazandığı bir dünyada ülkeler genelinde kazanç ve maliyet dağılımını daha iyi yansıtan düzenlemeleri finanse etmeyi değerlendirebilirler.