OECD Multilingual Summaries

Global Outlook on Financing for Sustainable Development 2019

Time to Face the Challenge

Summary in Polish

Światowy przegląd finansowania zrównoważonego rozwoju 2019

Czas stawić czoła wyzwaniu

Streszczenie w języku polskim

Cele Zrównoważonego Rozwoju oraz Agenda 2030 pozwoliły przedefiniować światowe cele: budowanie lepszego dla nas wszystkich świata to nasz wspólny obowiązek. Wraz z upływem czasu Agenda ta jest coraz bardziej nagląca ‑ aby stawić czoła wyzwaniom takim jak skrajne ubóstwo lub zmiany klimatyczne, konieczne jest tworzenie wspólnych rozwiązań na poziomie światowym.

Agenda działań z Addis Abeby (ang. Addis Ababa Action Agenda, AAAA) określa ramy finansowania tych wspólnych celów. Wzywa ona podmioty różnego typu ‑ rządy, firmy sektora prywatnego, fundacje oraz osoby prywatne ‑ do uruchomienia w lepiej skoordynowany sposób dodatkowych środków finansowych oraz do dalszego wzrostu gospodarczego, który polepsza jakość życia ludzi i chroni środowisko, w szczególności w przypadku krajów rozwijających się.

Tymczasem trzy lata po podpisaniu postanowień AAAA z 2015 roku obiecywany wzrost środków finansowych, które mają zostać udostępnione tym krajom w celu realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, nadal nie nastąpił. Przychody z budżetu ‑ główne źródło finansowania rozwoju wynoszące 4,3 biliona USD ‑ w krajach o niskich dochodach nadal osiągają średni poziom poniżej progu 15% PKB uznawanego często za minimum niezbędne do wydajnego funkcjonowania kraju.

Co gorsza, całkowita podaż zasobów zewnętrznych do krajów rozwijających się spada. Prywatne inwestycje osłabły najwyraźniej ‑ wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) spadła w latach 2016‑2017 o 30% do 750 miliardów USD, a finansowanie projektów spadło aż o 30% zaledwie w ciągu pierwszego trymestru 2018. Inne podstawowe przepływy finansowe utrzymały się na stabilnym poziomie, choć ich wartość nadal jest stosunkowo niska ‑ przekazy pieniężne dokonywane przez migrantów osiągnęły rekordową wysokość 466 miliardów USD w 2017; pomimo presji fiskalnej w krajach udzielających wsparcia, oficjalna pomoc rozwojowa utrzymała się na poziomie 146,6 miliardów USD w 2017; działania charytatywne w latach 2013‑2015 są szacowane na średnio 7,9 miliardów USD rocznie. Podobnie jak w przypadku innowacyjnych metod finansowania, źródła te stanowią niewielki ‑ choć rosnący ‑ ułamek środków pochodzących od oficjalnych ich dostawców.

Zmniejszenie środków finansowych przeznaczonych na zrównoważony rozwój to nie tylko ryzyko dla krajów rozwijających się, lecz także globalne zagrożenie ‑ jeśli globalnego dobrobytu nie uda się osiągnąć w zrównoważony i pokojowy sposób, wszyscy odczują tego skutki.

Niniejsza pierwsza edycja Światowego przeglądu finansowania zrównoważonego rozwoju stanowi apel, aby natychmiastowo podjąć zdecydowane działania mające na celu wprowadzenie postanowień AAAA i spełnienie obietnic Agendy 2030 w kraju i zagranicą. Działania na rzecz uruchomienia większej sumy zasobów finansowych na rzecz krajów rozwijających się to nie wszystko; konieczne jest także polepszenie jakości środków finansowych oraz ich wpływu na zrównoważony rozwój.

Niniejszy Przegląd wskazuje trzy obszary reform. Po pierwsze, w kwestii pomiarów, konieczne jest opracowanie lepszych wskaźników i narzędzi, które pozwolą określić wielkość przepływów finansowych oraz ich spójność z Celami Zrównoważonego Rozwoju. Pomiary powinny obejmować nie tylko pomoc, lecz również różnego typu przepływy pochodzące od wszelkiego rodzaju podmiotów, oraz wskazywać ich wpływ na poszczególne Cele Zrównoważonego Rozwoju i cele rozwojowe. I tak, każdy dolar zainwestowany w walkę z zanieczyszczeniem nie powinien być poddawany analizie w ten sam sposób, co dolar przeznaczony na rozwój czystych energii. Aby zrozumieć skutki danych zasobów, to w jaki sposób są konsumowane i jakie tworzą synergie, konieczne jest opracowywanie zasad, które pozwolą na ich pomiar i ocenę ich wpływu. Niniejszy raport wzywa do zwiększenia przejrzystości zasad, co powinno być pierwszym krokiem ku realizacji tych celów.

Po drugie, aby uzyskać zasoby rzędu bilionów, niezbędne jest wprowadzanie reform polityki, tj. zachęcanie do silniejszego zaangażowania dostępnych środków finansowych w zrównoważony rozwój. Chodzi tu o: wspieranie możliwości krajów rozwijających się do jak najlepszego wykorzystywania istniejących form finansowania; doradztwo podmiotom zapewniającym zasoby finansowe w kwestii zapewnienia wysokich standardów i uniknięcia szkodliwych praktyk takich jak uchylanie się lub unikanie od opodatkowania; zachęcanie do zwiększania jednolitości polityki w kwestii zrównoważonego rozwoju w krajach rodzimych podmiotów dostarczających środki finansowe, np. poprzez wprowadzanie specyficznych przepisów podatkowych i ram inwestycyjnych oraz starania zmierzające ku zmniejszeniu kosztów przekazów pieniężnych.

Po trzecie, konieczne jest polepszenie koordynacji działań poszczególnych podmiotów, tak aby lepiej połączyć podaż i popyt na finansowanie zrównoważonego rozwoju. Strategie rozwoju na poziomie krajowym w szczególności powinny być lepiej skorelowane z dostępnymi źródłami finansowania. Aby opracować tego typu strategie i zidentyfikować odpowiadające im zasoby, możliwe jest wykorzystanie istniejących już wytycznych i narzędzi diagnostycznych, koordynacja działań na poziomie krajowym nadal jest jednak słaba. Niniejszy Przegląd nakłania darczyńców do zwiększenia spójności udzielanego krajom wsparcia, tak aby te ostatnie mogły utworzyć Zintegrowane krajowe ramy finansowania, do czego wzywają postanowienia AAAA.

Ambitny terminarz zmian zawarty w niniejszym inauguracyjnym wydaniu Przeglądu ma na celu wspieranie starań prowadzonych przez ONZ i mających na celu wprowadzenie w życie Agendy 2030 i postanowień AAAA. Raport nakłada na dostawców pomocy rozwojowej z OECD obowiązek wykorzystywania każdej możliwości, aby wspierać cele i decyzje krajów partnerskich w kontekście zrównoważonego rozwoju. Raport zaleca także konkretne działania i wyszczególnia obszary dalszego dialogu dotyczącego polityki, a także wskazuje aktualne braki w wiedzy, które będą uzupełniane przez jego kolejne edycje.